Skip to content

★ Czas wolny

Jak po wojnie spędzano czas wolny na Starym Przedmieściu? Sposoby spędzania czasu na podstawie opowieści mieszkańców, pamiątek i materiałów zebranych przez Stowarzyszenie Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta.

  • Gra w kapsle. Popularna wśród dzieci gra. Najczęściej naśladowało się kolarski wyścig pokoju. Kapsle musiały należeć do różnych kolarzy. Ponieważ kapsle były wówczas identyczne, oznaczano je, wklejając do nich wycięte z atlasu flagi państw.
  • Zabawa resorakami. Posiadanie resoraka było marzeniem wielu ówczesnych chłopców. Resoraki można było kupić na rynku albo w Peweksie. Zakup takiego samochodu był dla dzieci wielkim świętem. Jeśli kogoś nie było na niego stać, mógł spróbować dotrzeć do katalogów z samochodami. Były one przysyłane przez zagraniczne firmy. Aby zdobyć katalog, należało wysłać prośbę w języku angielskim. W jej treści pisano, że jest się z Polski, interesuje się motoryzacją i prosi się o wysłanie katalogu. Dzieci przepisywały od siebie wzajemnie owe listy, robiąc przy tym błędy. Cierpiała na tym poprawność językowa, a treść była trudna do odczytania.
  • Kolekcjonowanie naklejek z gum Donald.
  • Kolekcjonowanie albumów z ilustracjami samoprzylepnymi. Były one popularne w latach 70. i 80. Kupowało się je w kioskach Ruchu. Przy Placu Wałowym znajdował się jedyny taki kiosk w okolicy. Tam kupowało się książeczki z miejscami na naklejki. Albumy te były jak miniencyklopedie, dotyczyły różnych obszarów wiedzy, m.in. przyrody, historii, geografii. Naklejki były dostępne w pakiecikach po sześć: cztery naklejki z jednego albumu, a dwie pozostałe z dwóch innych albumów. Dzieci kupowały je i wymieniały się nimi, aby skompletować cały album. Nie było nic gorszego, niż album, w którym brakuje dwóch czy trzech naklejek. Ponieważ w każdym kiosku można było dostać inne naklejki, dzieci szukały ich w kioskach na terenie całego Gdańska.
  • Filatelistyka. Kolekcjonowanie znaczków było popularną po wojnie rozrywką. Klasery ze znaczkami przechodziły z pokolenia na pokolenie. Znaczki kolekcjonowano tematycznie, państwami, kształtami. Wspaniałym prezentem pod choinką mógł być pakiet znaczków. Znaczki kupowano także w sklepach filatelistycznych, kioskach Ruchu oraz odklejało się je z pocztówek i kopert poprzez moczenie w wodzie lub trzymanie nad czajnikiem. Czasami urywał się przy tym róg. Takie uszkodzone znaczki to były tzw. kancery. Dzieci wymieniały się ze sobą znaczkami. Najładniejsze były te najbardziej kolorowe.
  • Zbieranie pocztówek dźwiękowych. Kupowało się je na rynku na Chmielnej. Na jednej stronie pocztówki był zapis jednego lub dwóch utworów, które można było odtworzyć na adapterze. Na drugiej stronie było miejsce na pozdrowienia, adres, znaczek. Na pocztówkach można było nagrać swoje życzenia.
  • Majsterkowanie. Wykonywanie różnych przedmiotów, np. kalejdoskopów, lornetek z dostępnych przedmiotów według instrukcji w książkach, m.in. autorstwa Adama Słodowego.
  • Czytanie gazet. Wiele osób kupowało dzienniki dla kolorowych zdjęć, plakatów aktorów i gwiazd muzyki. Na końcu „Świata Młodych” znajdowały się komiksy, np. „Tytus, Romek i Atomek”. Każdego dnia tygodnia można było przeczytać artykuły na inny temat. We wtorkowych numerach „Świata Młodych” byli aktorzy, moda oraz astronomia, czwartkowe tematy to: motoryzacja, przyroda i żarty, a w soboty była muzyka i szarady. W latach 80. zyskała popularność niemiecka gazeta „Bravo”. Była ona trudna do dostania. Można było ją kupić na rynku, jarmarku albo od znajomych, którzy ją sprowadzali z Niemiec. Stronami z „Bravo”, plakatami aktorów w plastikowych koszulkach handlowano na jarmarku.
  • Spędzanie wspólnie czasu na podwórkach kamienic. To tam integrowali się sąsiedzi, rozkwitało życie towarzyskie, urządzano wesela, jadano wspólne, sąsiedzkie obiady, bawiły się dzieci. Podwórka były także miejscami, w których hodowano zwierzęta: kury, indyki, gołębie, świnie.

Zdjęcia

⯆ Album z ilustracjami samoprzylepnymi.

⯆ Dzieci bawiły się, odtwarzając sceny z książek.

⯆ Gazety dla młodzieży z lat 80. XX w.

⯆ Dziennik dla rolników z lat 80. XX w.

⯆ Kapsle do gry.

⯆ Dzieci kolekcjonowały naklejki z gum Donald.

⯆ Kalejdoskop.

⯆ Katalogi z resorakami.

⯆ Kolekcja znaczków.

⯆ Komiks Skąd się bierze woda sodowa autorstwa Tadeusza Baranowskiego.

⯆ Komiks Tytus, Romek i Atomek autorstwa Papcia Chmiela.

⯆ Książki z zadaniami typu zrób to sam.

⯆ Schemat budowy lornetki z dostępnych w domu materiałów.

⯆ Opis budowy lornetki.

⯆ Książka Adama Słodowego, autora programu Zrób to sam.

⯆ Lista adresów zagranicznych firm, do których dzieci wysyłały prośby o przysłanie katalogu z samochodami.

⯆ Zabawka - lokomotywa.

⯆ Pocztówka dźwiękowa.

⯆ Resorak - zabawka.

⯆ Zabawka.